Aflossingsvrije hypotheken

Aflossingsvrije hypotheken kunnen een probleem worden voor huizenbezitters. De DNB waarschuwt al jaren dat een aflossingsvrije hypotheek aan het einde van de looptijd de problemen gaan opleveren omdat de hypotheek moet worden afgelost en men daar niet voor heeft gespaard, of de aan de hypotheek gekoppelde beleggingen te weinig vermogen hebben opgeleverd. Het is denkbeeldig dat huizenbezitters door de banken verplicht worden hun huis te moeten verkopen, omdat de hypotheek niet verlengd wordt.

Er zullen zat huizenbezitters zijn die een aflossingsvrije hypotheek hebben en ervan overtuigd zijn dat het bedrag dat zij maandelijks betalen ook hun aflossing dekt, want waarom zouden de banken het anders aflossingsvrij noemen?

De DNB heeft echter nog meer wensen en wel dat ook het maximale bedrag dat als percentage van de waarde van de woning kunt lenen, verder omlaag gaat. Het is al teruggeschroefd naar 100%, maar de DNB zou liever zien dat men maar 90% van de waarde van de woning kan lenen. Om de overdrachtsbelasting en de bijkomende kosten te betalen moet je nu al een flink bedrag aan spaargeld meenemen, maar de DNB vindt het niet genoeg en blijft erop hameren dat de Nederlanders veel te veel lenen voor een huis.

Het regeringspartijen hebben de verzoeken van de DNB verhoord en gaan nu de hypotheekrenteaftrek versneld afbouwen om hypotheken minder aantrekkelijk te maken. De hypotheekrenteaftrek maakte een koophuis voor veel gezinnen net haalbaar en dat lijkt om zeep te worden geholpen. Als men zo doorgaat wordt een eigen huis straks vrijwel onbereikbaar voor veel starters, of middeninkomens.

De banken hebben al die jaren profijt gehad van de hoge hypotheekrenteaftrek. Doordat huizenbezitters via de inkomstenbelasting gecompenseerd werden met de hypotheekrenteaftrek, konden de banken hogere hypotheekrentes vragen. Hoe is het anders te verklaren dat onze hypotheken circa 20% duurder zijn dan in de ons omringende landen?

Ik snap dat DNB voorzichtig is geworden omdat we niet nog een keer door de ellende van de huizencrisis van vijf jaar geleden willen gaan toen een miljoen koopwoningen onder water stonden en de huizenmarkt op zijn gat lag. Maar waarom nu een hypotheek zo onmogelijk mogelijk maken voor Nederlanders die een eigen willen kopen, terwijl eigen woningbezit juist zou moeten worden gestimuleerd. Vaak ligt de oplossing bij de oorzaak van een probleem. Dus even terug naar het begin.

Wie verkocht al die aflossingsvrije hypotheken? Wie bedacht de ongelukkige term aflossingsvrij en stond er vantevoren niet bij stil dat het een probleem zou kunnen opleveren als de looptijd eindigt? Wie bedacht ingewikkelde constructies en beleggingshypotheken, die uiteindelijk duur bleken en niet genoeg rendeerden? Wie maakte het mogelijk dat mensen 50% meer konden lenen dan de woning waard was? We kennen het antwoord wel en wie had op de banken moeten letten? Juist ja … de DNB en AFM. Maar met een vinger wijzen lost het probleem niet op, want we hebben een goeie oplossing nodig en wil dan ook degenen die zich verantwoordelijk voelen voor de ellende, vragen om met een slimme oplossing te komen.

Ik zal een voorzetje geven. Er zijn nog veel aflossingsvrije hypotheken in de markt en aan het einde van de looptijd zullen veel huizenbezitters inderdaad een probleem hebben. Als de hypotheek niet afgelost, of  verlengd wordt, zal het huis moeten worden verkocht en de bank kan nu al beoordelen wie straks met de gebakken peren wordt geconfronteerd. Deze aflossingsvrije hypotheken hebben ook nog vaak hoge rentes, veel hoger dan wat nu gebruikelijk is in de hypotheekmarkt.

Waarom zetten de banken deze hypotheken niet boetevrij om naar de huidige lagere rentes en het bedrag dat daarmee bespaard wordt, gebruiken voor aflossing? De bank loopt op deze manier weliswaar winst mis, maar er wordt wel veel ellende voorkomen voor veel gezinnen en is dat niet veel belangrijker en maatschappelijk  verantwoord, dan alleen maar gaan voor de winst?

Dit artikel is overgenomen uit een column van Annemarie van Gaal in de Telegraaf.